رنگ های فوری رایج در بازار ایران با نام های سیلر، کیلر، نیم پلی استر، تمام پلی استر (پلی استر ایستاده)، رنگ های فوری خودرویی و … شناخته می شوند. البته رنگ های فوری محدود به این موارد نیستند و نمونه های نام برده شده، از شناخته شده ترین رنگ های فوری مورد استفاده برای چوب هستند.
با توجه به گستردگی استفاده از رنگ های فوری، حتماً در سازه های چوبی اطراف شما از پوشش هایی مانند نیم پلی استر یا تمام پلی استر استفاده شده است. اجازه دهید رنگ های فوری و دلیل نام گذاری این پوشش ها به فوری را توضیح دهیم.
در پوشش هایی مانند سیلر، کیلر، نیم پلی استر و … در حالت عادی مانند عسل غلیظ هستند و برای اینکه بتوانید این رنگ ها را با قلم مو یا پیستوله اجرا کنید نیاز به محلولی به نام تینر دارند. به تینر مورد استفاده برای رنگ های فوری، تینر فوری گفته می شود و مانند آب بی رنگ هستند؛ اما بوی بسیار تندی دارند و خاصیت خورندگی و پاک کنندگی بسیار بالایی دارند.
این رنگ ها هوا خشک نیستند و با فعل و انفعالات شیمیایی خشک می شوند. به عنوان مثال برای خشک شدن نیم پلی استر یا تمام پلی استر از موادی به نام هاردنر یا خشک کن استفاده می شود که این مواد با ترکیب و اندازه مشخص با محلول تینر و نیم پلی استر ترکیب می شوند.
رنگ های فوری را می توان با استفاده از قلم مو یا پیستوله بر روی چوب اجرا کرد که بهترین روش برای اجرای رنگ فوری، بهره گیری از پیستوله بادی هست.
سیلر، کیلر، نیم پلی استر و تمام پلی استر به رنگ عسلی هستند و پس از اجرا تأثیر چندانی بر رنگ چوب ندارند؛ اما رنگ های خودرویی فوری، رنگ چوب را تغییر می دهند و حتی می توان نقش و رگه چوب را با این رنگ ها ناپدید کرد. در رنگ کاری مبلمان، میز ناهار خوری و سرویس خواب امروزی، از رنگ های فوری استفاده می شود. به عنوان مثال سازه اصلی تخت خواب از چوب است؛ اما یک لایه رنگ روی سازه تشکیل شده و هیچ اثری از چوب نمی بینید.
رنگ چوب فوری مخصوص فضای داخل خانه هست و از این رنگ ها نمی توان در فضای باز استفاده کرد.
در مثال دیگر می توان به پوشش MDF خام با استفاده از رنگ خودرویی فوری اشاره کرد. از رنگ فوری خودرویی، برای رنگ کاری خودرو هم استفاده می شود و پوشش و مقاومت بسیار بالایی دارد.
برای اجرای رنگ فوری باید لوازم و تجهیزات مناسب کارگاهی داشته باشید. درواقع به سادگی نمی توان رنگ های فوری را بدون داشتن ابزاری مانند دستگاه سنباده و پیستوله، باکیفیت بالا اجرا کرد. شما باید حداقل یک کارگاه رنگ کاری داشته باشید تا این رنگ ها را در سلامت و امنیت اجرا کنید. اگر کارگاه رنگ کاری دسترسی ندارید، پیشنهاد ما استفاده از روغن های گیاهی مخصوص چوب است.
استفاده از رنگ روغنی برای رنگ کاری چوب
رنگ روغنی را احتمالاً همه شما می شناسید. از رنگ روغنی بیشتر در صنعت فلز استفاده می شود. حلال رنگ روغنی تینر روغنی، بنزین یا نفت است. این رنگ مناسب رنگ چوب نیست و برای رنگ کاری چوب استفاده نمی شود؛ اما همان طور که می دانید ما در شکستن مرزهای خلاقیت دستی بر آتش داریم!
قدیمی ترین رنگ روغنی مورد استفاده در صنعت چوب روغن جلا هست. اگر خاطرتان باشد قدیمی ها شب عید با روغن جلا سازه های چوبی خانه شان را جلا می دادند. رنگ روغنی در طیف های رنگی گسترده تولید می شود و از ترکیب این رنگ ها هم به یک دنیا رنگ دیگر دست پیدا خواهید کرد (مانند رنگ خودرویی).
یکی از دلایل استفاده از رنگ های روغنی شاید قیمت ارزان و روش اجرای آسان آن دانست. حلال پیشنهادی شرکت های تولیدکننده برای رنگ روغنی، تینر روغنی هست؛ اما به نظر می رسد بنزین گزینه ای مناسب برای خشک شدن سریع و از بین رفتن سریع بوی رنگ روغنی باشد.
در رنگ چوب می توان از رنگ های روغنی برای تغییر رنگ شاپان استفاده کرد. به عنوان مثال با اضافه نمودن مقداری رنگ روغنی قرمز به شاپان، می توان به رنگ فندقی دست یافت. همچنین با اضافه نمودن رنگ مشکی به شاپان قهوه ای، به رنگ ونگه یا شکلاتی دست یافت.
در بدترین حالت، برخی با استفاده از رنگ روغنی، درب و پنجره چوبی را رنگ کاری می کنند و هیچ اثری از چوب باقی نخواهند گذاشت. با توجه به اینکه این دست افراد تجربه چندانی از رنگ چوب ندارند، درنهایت به کیفیت مطلوبی دست نخواهند یافت. همان طور که در بالا اشاره شد، قیمت ارزان و راحتی در اجرا دلایل استفاده از رنگ روغنی بر روی چوب است.
پیشنهاد نمی کنیم از رنگ روغنی برای پوشش دادن چوب استفاده کنید. اگر دوست دارید از رنگ روغنی استفاده کنید، حداقل یک دست سیلر روی کار اجرا کنید، سنباده بکشید و در مرحله بعد رنگ روغنی را اجرا کنید تا سیلر چوب را اشباع کند و رنگ جذب چوب نشود. برخی رنگ روغنی را بدون سیلر کاری روی کار اجرا می کنند که موجب ایجاد پرز روی کار خواهد شد.
از معایب رنگ روغنی بوی بسیار بد آن و مشکل بسیاری از کاربران برای از بین بردن بوی پس از رنگ کاری است. این رنگ ها هوا خشک هستند و باید با گردش هوا و دمای مناسب خشک شوند.
استفاده از روغن گیاهی مخصوص چوب
روغن های گیاهی مخصوص چوب نسل جدید رنگ های مخصوص چوب هستند. این رنگ های جدید، با تکنولوژی روز و استفاده از روغن های گیاهی ساخته شده اند. از مزایای این روغن ها، اجرای آسان، سرعت بالا در اجرا، خشک شدن سریع و … است. حدود ۱۰ شرکت در ایران این رنگ ها را وارد کرده اند و محصولاتشان را به بازار عرضه کرده اند.
بیشتر روغن های گیاهی / پوششی مخصوص چوب شیمیایی نیستند و برای سلامتی انسان ضرر ندارد. با توجه به اینکه اجرای آن راحت هست، نیاز به تجربه و دانش خاصی برای رنگ نمودن چوب با روغن گیاهی نخواهید داشت. رنگ چوب گیاهی در انواع داخل و بیرون ساختمان تولید می شود و طیف گسترده ای از رنگ های مورد نظرتان را می توانید بر روی چوب اجرا کنید.
با توجه به ویژگی های روغن های گیاهی، از آن ها برای پوشش ظروف چوبی، کف پوش چوبی، نما چوبی و سازه هایی که در معرض آب و آفتاب هستند استفاده می شود.
به نظر می رسد روغن های گیاهی مخصوص چوب به زودی سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص خواهند داد و اساتید از این رنگ های شیمیایی و سرطان زا خلاص خواهند شد. در چندین نوشته به معرفی این روغن ها و مزایا و معایب آن پرداخته بودیم.
استفاده از لاک الکل برای رنگ چوب
لاک الکل یکی دیگر از مواد برای رنگ چوب است. همان طور که از نام این رنگ مشخص هست، از دو بخش لاک و الکل تشکیل شده است. لاک از حشره ای به نام کوکوس به دست می آید و به صورت پولک و پودر در بازار به فروش می رسد. کوکوس شیره درخت انجیر را می مکد و مایع قهوه ای رنگی از خود ترشح می کند. بهترین لاک موجود در بازار به رنگ روشن تا زرد متمایل به نارنجی است و به آن شلاک (Shellac) گفته می شود.
حلال شلاک یا لاک، الکل صنعتی است و در لاک های بی رنگ، از الکل سفید استفاده می شود.
درگذشته با توجه به نبود رنگ های صنعتی برای اجرای رنگ چوب، از لاک الکل بیشتر از امروز استفاده می شد. روش اجرای لاک الکل ساده است و نیاز به تجهیزات خاصی ندارد. حتی با یک دستمال هم می توان لاک الکل را اجرا کرد.
لاک الکل گزینه بسیار خوبی برای رنگ کاری سازهای چوب است. با استفاده از لاک الکل می توان در کنار جلا بخشیدن به ساز چوبی، صدای خوب آن را هم حفظ نمود. رنگ چوب لاک الکل پس از خشک شدن در مقابل الکل، اسیدها و حرارت مقاومت خوبی ندارد.
رنگ های دکوراتیو مناسب چوب
رنگ های دکوراتیو یکی دیگر از روش های رنگ چوب هستند. معمولاً خویش سازها (DIY) از این رنگ های تزئینی برای پوشش چوب استفاده می کنند. رنگ های دکوراتیو در بسته های کوچک و معمولاً در نوشت افزارها یافت می شود. برای اجرای رنگ دکوراتیو چوب، نیاز به دانش و تجربه خاصی نیست و فقط کافی است چوب را سنباده کاری کنید و رنگ را روی آن اجرا کنید. نمی توان مدل، برند یا روش خاصی را برای این رنگ ها معرفی کرد.
با توجه به گستردگی استفاده از رنگ های دکوراتیو و سخاوتمندی چوب، تقریباً شما می توانید از هر رنگ برای رنگ کاری چوب استفاده کنید و این بستگی به سلیقه شما دارد. درواقع رنگ های دکوراتیو مناسب اجرای رنگ در تولیدات صنعتی نیستند و در حد پوشش سازه های دست ساز کوچک چوبی است.
با توجه به ورود روغن گیاهی مخصوص چوب و مزایایی مانند طیف رنگی گستره، آب گریز بودن، موج نما بودن، ضد و دیگر مزایا، بیشتر علاقه مندان به رنگ کاری در این سبک، دیگر از رنگ های گیاهی استفاده نمی کنند. به عنوان مثال رنگ کاری سازه های چوبی که کودکان با آن در تماس هستند، نباید شیمیایی باشد.
استفاده از روغن های طبیعی
روغن های طبیعی دست ساز یا سنتی، متفاوت از روغن های گیاهی / صنعتی مخصوص چوب هستند. این روغن ها فراوری نمی شوند و از فرمولاسیون خاصی برای تولید آن استفاده نمی شود. تقریباً شما می توانید از هر مایع یا واکس طبیعی برای پوشش چوب استفاده کنید. یکی از معروف ترین این روغن ها، روغن دانه کتان یا روغن بزرک است. از دیگر روغن های طبیعی می توان به روغن کنجد، روغن سویا، روغن چربی حیوانی، روغن آفتابگردان، روغن نخل و … اشاره کرد.
روغن بزرک یا برزک نفوذ بسیار بالایی در چوب دارد و اگر از این روغن در چندین مرحله استفاده کنید، حتی چوب آب گریز می شود و مقاومت خوبی در برابر رطوبت و آفتاب پیدا می کند. با توجه به اینکه روغن برزک چرب است، ممکن است پس از خشک شدن چربی آن همچنان روی چوب باقی بماند و خاک را جذب کند.
ماندگاری چربی در روغن های طبیعی و زمان طولانی در خشک شده دو مشکل اساسی روغن های طبیعی است.
روغن بزرک دو تصفیه خام یکی از نمونه های مناسب برای رنگ چوب است. قیمت روغن بزرک در بازار هر لیتر بین ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان است.
اگر روغن بزرک در اختیار ندارید، می توانید از روغن کنجد استفاده کنید. مقدار نفوذ روغن کنجد، به مراتب بیشتر از روغن بزرک است؛ اما قیمت بالاتری دارد. درواقع می توان روغن های گیاهی مخصوص چوب را نمونه بهینه شده، صنعتی و مدرن روغن های گیاهی سنتی دانست که ایرادات آن ها را ندارد.
واکس چوب طبیعی
واکس های طبیعی هم نسل جدید رنگ چوب هستند که از روش های قدیمی ساخت رنگ الهام گرفته شده اند. به عنوان مثال درگذشته روغن بزرک و موم عسل را به هم با گرمای بسیار پایین ترکیب می کردند تا یک واکس طبیعی و مقاوم تر به نسبت روغن بزرک تنها ایجاد شود.
شرکت های تولیدکننده هم از همین ترکیبات و دیگر مواد طبیعی و شیمیایی، به واکس هایی دست یافت اند که در رنگ ها و حتی بوها مختلف به بازار عرضه می شود.
معمولاً واکس چوب به راحتی قابل اجرا است و هیچ تکنولوژی و دستگاه عجیبی برای اجرای آن وجود نداد. درواقع این پوشش ها آمده اند که اجرای رنگ چوب را برای شما آسان و ساده کنند و هیچ دغدغه ای برای اجرای رنگ نداشته باشید. شما می توانید حتی با استفاده از یک دستمال تمیز یا تکه ابر هم واکس چوب را اجرا کنید.
رنگ پلی اورتان چوب
رنگ های پلی ارتان در انواع مختلفی در بازار وجود دارند و طیف گسترده ای از این رنگ ها در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. پلی ارتان دنیای بزرگی دارد و شما می توانید در صنعت فلز و چوب و ساختمان و راه و … از رنگ های پلی اورتان استفاده کنید.
در صنعت چوب از رنگ های پلی اورتان برای آب گریز نمودن چوب استفاده می شود. رنگ های پلی ارتان بسیار مقاوم هستند و حتی در صنعت کشتی سازی برای پوشش جداره داخلی و بیرونی کشتی هم از این نوع رنگ ها استفاده می شود. پس می توان به این رنگ ها به عنوان یک پوشش مقاوم اعتماد کرد.
در برخی موارد دیده ایم در صندلی های چوبی پارک ها و مبلمان شهری از رنگ پلی اورتان به عنوان پوشش چوب استفاده می شود که درواقع این روش برای چوب گزینه مناسبی نیست. در روزها و ماه های ابتدایی این رنگ نمایی بسیار زیبا دارد و مانند یک شیشه روی کار نشسته است؛ اما پس گذشت مدت زمان کوتاهی مشاهده خواهید کرد که رنگ ترک خورده و از بین رفته است.
یکی از پرکاربردترین موارد استفاده از رنگ پلی اورتان، پوشش سطح میز ناهار خوری و سازه هایی هست که با آب و رطوبت در تماس هستند. معمولاً این پوشش ها مانند نیم پلی استر رنگ عسلی ندارند و پس از اجرای آن بر روی رنگ سفید صدفی، تغییر رنگ نخواهید داشت.
یکی از مشکلات پیش روی رنگ کارهای چوب، تغییر رنگ سفید پوشش است. معمولاً این رنگ ها پس از مدتی کمی زرد می شوند و تراوت و شادابی اول را ندارند. مشکل آن ها استفاده از نیم پلی استر است. پیشنهاد ما به شما، استفاده از رنگ های پلی اورتان برای پوشش رنگ های فوری هست.
رزین های اپوکسی چوب
رزین اپوکسی و به خصوص رزین اپوکسی چوب یکی از محبوب ترین روش های پوشش چوب در ماه های اخیر شده است. مجموعه های زیادی در ایران مشغول به ساخت سازه های چوبی ساخته شده با رزین یا بهتر بگوییم پوشش داده شده با رزین هستند. رزین انواع مختلفی دارد و با توجه به خصوصیاتش، بسیاری از محدودیت های پیش رو اساتید در ایده پردازی هایشان را برداشته است.
شما می توانید بر روی یک صفحه چوبی از یک میلی متر تا چند سانتی متر رزین اپوکسی اجرا کنید. یکی از محبوب ترین روش های استفاده از رزین اپوکسی، استفاده از رزین و اسلب چوبی در کنار هم است. شما می توانید حتی یک تکه نامنظم و شکسته اسلب چوبی را در داخل یک قالب قرار دهید و با اضافه کردن مقداری رزین اپوکسی به آن، به یک صفحه تشکیل شده از رزین و چوب دست پیدا کنید.
رزین اپوکسی بسیار مقاوم است و امکان ایجاد طرح ها و رنگ های مختلفی از آن را خواهید داشت.
رزین اپوکسی از خانواده رزین های دوجزئی است که این دو جزء باید باهم ترکیب شوند تا یک قالب رزینی تشکیل شود. یک جزء از این دو، رزین و جزء دیگر هاردنر یا خشک کن است. مطمئناً در فضای مجازی ایده ها و تصاویر و ویدئوهای زیادی درزمینهٔ رزین اپوکسی دیده اید که برای شما جذاب بوده است.
اجرای رزین اپوکسی روی چوب به همین سادگی که در ویدئوها مشاهده می کنید، نیست. شما باید ابتدا رزین ها را بشناسید، بدانید کارگاه رزین اپوکسی چه ویژگی هایی دارد، تجربه در نجاری داشته باشد و در مرحله بعد، شروع به کار با رزین کنید.
پتینه چوب
پتینه چوب دنیای عجیب و پیچیده ای دارد. نمی توان سبک، روش، ابزار، ماده، رنگ مشخصی را برای این سبک از رنگ کاری چوب را به طور مشخص نام برد. شما می توانید از هر رنگ و طرحی برای پوشش سطح چوب به کار بگیرید و نمای آن را تغییر دهید.
با این توضیحات قرار نیست این سبک را زیر سؤال ببریم و از ارزش آن بکاهیم؛ اما اگر مروری بر آثاری که با نام پتینه تولید می شود نگاهی بی اندازید، به گستردگی و تفاوت در سبک کار پی خواهید برد.
گاهی پتینه کاری با رنگ روغنی اجرا می شود و گاهی با رنگ فوری، گاهی با رنگ پلاستیک اجرا می شود و گاهی با رنگ های دکوراتیو… همه ی این نمونه کارها زیبایی خود را دارند و ارزشمند هست.
برای اجرای پتینه نیاز به ابزار خاصی نیست. حتی در خانه و با کمترین فضا و تجهیزات می توانید از رنگ های پتینه استفاده کنید و لوازم چوبی خانه تا را رنگ کنید. از پتینه بیشتر برای رنگ کاری سازه های قدیمی چوبی و لوازمی که رنگ آن ها از بین رفته و پر از خط و خش هستند، استفاده می شود.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
